Het paard als leraar

Deze pagina is een klein eerbetoon aan het paard in zijn rol als leraar. Om te beginnen leert het paard ons het dragen van de verantwoordelijkheid.

Ten eerste voor de zorg voor een levend schepsel. Mensen hebben ervoor gekozen om zich diepgaand te bemoeien met een diersoort die heel anders is en er een samenwerkingsverband mee aan te gaan. Daarmee hebben we het paard afhankelijk van ons gemaakt. Wij hebben de macht en de middelen om de dagelijkse leefomstandigheden van het paard tot in de kleinste details te bepalen; het paard heeft daarentegen weinig te kiezen. Zoveel macht draagt een grote verantwoordelijkheid met zich mee.

Ten tweede zijn mensen in de omgang met paarden de enigen die vooruit kunnen denken en de gevolgen van hun daden kunnen overzien. Wij weten hoe de mensenwereld werkt, het paard kan zich hiervoor alleen op ons of op zijn ervaringen en instincten verlaten. Paarden doen dus een voortdurend beroep op ons om ons te gedragen zoals het onze soort betaamt: als denkende wezens die hun daden overzien en verantwoordlijkheid nemen voor hun handelen.

Dat klinkt makkelijker dan het is. Stiekem hebben we een deel van onze verantwoordelijkheden voor ons samenzijn met paarden dan ook naar ze teruggeschoven. In de praktijk blijkt namelijk dat ons vermogen om te communiceren als een paard, ondanks al ons verstand, érg beperkt is. Daarom hebben we er voor het gemak maar voor gekozen het paard ónze taal te leren.

Best onlogisch als je erover nadenkt - wij gaan er prat op de meeste hersens te hebben, maar ondertussen verwachten we vooral van het páárd dat het wat leert in onze omgang met elkaar...

Hoe het ook zij, omdat we vooruit kunnen denken en onze daden kunnen overzien en omdat we zélf kiezen voor het omgaan met een totaal andere diersoort is het aan ons om het hele gebeuren in goede banen te leiden, of dit nou het uit de wei halen is of het fokken van een veulen.

In mijn ogen dienen we deze verantwoordelijkheid te allen tijde op ons te nemen. Het paard kan dingen doen die gevaarlijk zijn en ronduit ongewenst. Maar in plaats van de schuld bij het paard te zoeken zouden we bij onszelf te raden moeten gaan wat wij (niet) gedaan hebben waardoor het gebeurde heeft plaatsgevonden. Als het paard niet doet wat wij ervan verwachten, dan moeten WIJ er wat aan doen. Misschien beter trainen, misschien consequenter zijn, zo zijn er zoveel redenen. Maar het is aan ONS om het op te lossen. Want wij zijn verantwoordelijk. Dus gaat er iets mis tussen jou en je paard, werk dan aan jezelf, want daar begint het en daar is de oplossing.

Paarden leren ons dus ook, om eerlijk naar onszelf te kijken en onszelf te verbeteren. Om als persoonlijkheid te groeien en elke keer nieuwe (communicatie)mogelijkheden te benutten. Ze bieden daar alle mogelijkheid toe, want ze prikken feilloos door onze facades, onoprechtheid en ingewikkelde ego's heen en spiegelen ons hartverscheurend eerlijk tot in de kern. Iedereen die dapper genoeg is om eerlijk naar zichzelf te kijken in plaats van de schuld aan het paard te geven, kan er zijn voordeel mee doen.

Paarden leren ons om écht te zijn. Ze hebben geen boodschap aan pretenties, opgeklopte ego's, slinkse manipulaties, halfhartige intenties of onoprechtheid. Authenticiteit is voor het paard een 'way of life' - ze zijn altijd zichzelf, en ze zijn altijd in het hier en nu.

Om een paard door onze wereld te loodsen en het te laten doen wat wij ervan verlangen, zullen wij het paard dingen moeten leren. Paarden vragen ons dus om leraar te zijn. Een leraar is iemand die niet alleen moet weten wát hij een ander wil leren, maar ook hóe de ander dit kan leren. Inzicht in hoe de ander denkt is daarbij van groot belang. Omdat mensen en paarden niet dezelfde taal spreken en de wereld ook nog eens heel anders waarnemen, is dit een grote uitdaging. Het vereist de bereidheid om je te verdiepen in de belevingswereld van een paard. Om te leren hoe een paard denkt, wat voor hem belangrijk is en wat hij nodig heeft om zich open te stellen. Dat kan alleen als je verbinding zoekt met je paard en een paard zal alleen met je in verbinding willen treden als je je open stelt. Als je in het hier-en-nu bent en helemaal jezelf.

Een ander wezen iets leren dat niet dezelfde taal spreek vereist wederzijds bergip zonder woorden, zoals je dat in de beste vriendschappen vindt!

Met andere woorden: leraar zijn vereist niet alleen kennis, maar ook begrip en verbinding. En daarnaast vereist het ook nogeens geduld, want zelfs met de beste leraar is iets (aan)leren een heel proces.

Dus even samenvatten.... Paarden leren ons:

• Verantwoordelijkheid dragen
• De gevolgen van onze daden te overzien
• Verbinding te zoeken met onszelf en met hen
• Communiceren
• Leiding te geven
• Leraar te zijn
• Geduld te hebben
• Begripvol te zijn
• In het hier-en-nu te zijn
• Onszelf te zijn
• Authentiek te zijn

Grappig dat wij onszelf vanzelfsprekend als de meerdere van het paard beschouwen.

Zouden we niet allemaal aangenamere mensen zijn als we bovenstaande wat vaker zouden toepassen in het dagelijkse leven?