Samenwerken met paarden geeft ons de mogelijkheid om zoveel bijzondere ervaringen op te doen. Twee zo ontzettend verschillende wezens die zoveel met elkaar kunnen ondernemen.

Wat wij paarden kunnen leren is alom bekend. Van huis-tuin-en-keuken dingen zoals met een ruiter een parcoutje springen tot minder alledaagse dingen zoals een circusact opvoeren of zelfs tegen alle natuurlijke instincten in een groep relschoppers in toom houden. Voorbeelden van wat mensen paarden kunnen leren zijn er te over; de boeken staan er vol mee en de geschiedenis is ermee geschreven.

Maar wat paarden ons kunnen leren, dat is al eeuwen hopeloos onderbelicht. En dat terwijl paarden ons zoveel te bieden hebben om ons te ontwikkelen. Iemand die bereid is zijn paard als partner te zien en te behandelen krijgt zoveel kansen om als mens te groeien dat het paard  zich alleen daarmee al een goede vriend betoont.

Een boerenwijsheid luidt dat een paard zonder ruiter nog steeds een paard is, maar een ruiter zonder paard slechts een mens. Ik heb ervaren dat deze wijsheid keer op keer bewaarheid wordt. Deze website is dus een kleine ode aan de vriendschap tussen mens en paard - en dan in het bijzonder aan de bijdrage van het paard.

Wat leren paarden ons dan?

Zo ontzettend veel ...maar om te beginnen al het dragen van verantwoordelijkheid voor een levend schepsel. Of het paard nu van jou is of niet, op het moment dat je ermee omgaat neem je de verantwoordelijkheid op je om dit te doen zoals het onze soort betaamd: als denkende wezens die hun daden kunnen overzien. Omdat paarden dat niet zo goed kunnen als wij, zullen wij het voor beiden moeten doen. En dat is best een hele kluif.

Het paard heeft er niet om gevraagd om gedomesticeerd te worden, die keuze heeft de mens vóór het paard gemaakt. Wij hebben ervoor gekozen om ons diepgaand te bemoeien met een diersoort die heel anders is dan wij, en er een samenwerkingsverband mee aan te gaan. In de praktijk is gebleken dat óns vermogen om te communiceren als een paard erg beperkt is, daarom hebben we er voor gekozen het paard ónze taal  te leren. Eigenlijk best onlogisch als je erover nadenkt, wij gaan er immers prat op de meeste hersens te hebben, maar ondertussen verwachten we vooral van het páárd dat het wat leert in onze omgang met elkaar....

Hoe het ook zij, omdat we vooruit kunnen denken en onze daden kunnen overzien en omdat we zelf kiezen voor het omgaan met een totaal andere diersoort is het aan ons om het hele gebeuren in goede banen te leiden, of dit nou het uit de wei halen is of het fokken van een veulen. De keuzemogelijkheden van een paard zijn erg beperkt; wij mensen hebben de middelen om de dagelijkse leefomstandigheden van het paard tot in de kleinste details te bepalen. Zoveel macht draagt een grote verantwoordelijkheid met zich mee. Alleen al door zijn afhankelijkheid doet een paard  dus een beroep op ons verantwoordelijkheidsgevoel.

En zoals gezegd, omdat wij degene zijn die vooruit kunnen denken en onze daden kunnen overzien, zullen wij degene moeten zijn die verantwoordelijkheid neemt voor ons samenzijn. Voor mij betekent dat het volgende: er bestaat dus niet zoiets als een paard dat ergens de schuld van is. Natuurlijk kan een paard dingen doen die gevaarlijk zijn en ronduit ongewenst. Maar in plaats van de schuld bij het paard te zoeken zouden we bij onszelf te raden moeten gaan wat wij (niet) gedaan hebben waardoor het gebeurde heeft plaatsgevonden. Als het paard niet doet wat wij ervan verwachten, dan moeten WIJ er wat aan doen. Misschien beter trainen, misschien consequenter zijn, zo zijn er zoveel redenen. Maar het is aan ONS om het op te lossen. Want wij zijn verantwoordelijk. Dus gaat er iets mis tussen jou en je paard, werk dan aan jezelf, want daar begint het en daar is de oplossing.

Paarden leren ons dus ook, om eerlijk naar onszelf te kijken en onszelf te verbeteren. Om als persoonlijkheid te groeien en elke keer nieuwe (communicatie)mogelijkheden te benutten.

En daar komen we op het volgende punt: als wij een paard iets willen leren (omdat we het willen laten doen wat wij ervan verwachten) dan zullen we leraren moeten zijn. Een leraar is iemand die niet alleen moet weten wát hij een ander wil leren, maar ook HOE de ander dit kan leren. En een ander wezen iets leren dat nieteens dezelfde taal spreekt, is nog een hele kunst! Dat vereist een wederzijds bergip zonder woorden, zoals je dat in de beste vriendschappen vindt.

Met andere woorden: leraar zijn vereist niet alleen kennis, maar vooral ook begrip. En daarnáást vereist het ook nogeens geduld, want zelfs met de beste leraar is iets (aan)leren een heel proces.

En dan, last but not least: paarden leren ons om écht te zijn. Paarden hebben geen boodschap aan pretenties, opgeklopte ego's, slinkse manipulaties, halfhartige intenties of stomweg onoprechtheid. Daar prikken ze zo doorheen. Paarden zijn leugendetectors. Paarden zijn soms spiegels - helder en daardoor soms heel confronterend. Ze laten ons zien zoals we zijn, met al onze voor en tegens, met de oprechtheid of onoprechtheid van onze bedoelingen. Authenticiteit is voor het paard een 'way of life' - ze zijn echt, en ze zijn (bijna) altijd in het hier en nu. Er zijn maar weinig dingen die me zo snel met beide voeten weer op de wereld kunnen zetten dan de reactie van mijn paard als ik hem begroet.

En zeg eens eerlijk: zouden we niet allemaal aangenamere mensen zijn, als we wat meer wijsheid, authenticiteit, begrip en geduld zouden hebben?

Dus even samenvatten: Paarden leren ons:

• Verantwoordelijkheid dragen: Toewijding, doorzetten, mededogen, verstandig zijn
• Communiceren: Inlevingsvermogen, aandacht, begrip, creatief zijn, consequent zijn
• Geduld: Innerlijke vrede, kalmte bewaren en over kunnen brengen, korte termijn en lange termijndoelen op elkaar afstemmen,
• Begrip: Liefde, inlevingsvermogen, sympathie, affiniteit, kennis, 'wetend' kunnen voelen 
• Zelfkennis: Zelfinzicht, wijsheid, zelfwaardering, zelfbeheersing
• Leiderschap: Wijsheid, (daad)kracht, integriteit, rechtvaardigheid, onzelfzuchtigheid, doortastendheid
• Authenticiteit: Oprechtheid, heldere inenties,alertheid, geaardheid, tegenwoordigheid van geest en gevoel
• Vriendschap: Met geen pen te beschrijven, maar o zo krachtig ;-)

Toch grappig dat wij onszelf als het wijzere deel van het team beschouwen. Wellicht zouden we ook van de nederigheid van het paard nog het een en ander kunnen leren....